Nu het doek is gevallen voor het opbouwen van pensioen in eigen beheer, moet je gaan kiezen wat je met het reeds in eigen beheer opgebouwde pensioen wilt gaan doen: afkopen, omzetten of de pensioenaanspraak ongewijzigd laten. In deze advieswijzer lees je meer over de keuze om het pensioen in eigen beheer om te zetten in een oudedagsverplichting.
Van afstempeling naar omzetting
Vanaf 1 juli 2017 kan je niet langer meer pensioen in eigen beheer opbouwen. Je mag dan ook geen bedrag meer toevoegen aan de reeds in de bv opgebouwde pensioenvoorziening. Dit opgebouwde pensioen kan je nog tot eind 2019 omzetten in een oudedagsverplichting. Dat gaat in het kort als volgt:
Het pensioen in eigen beheer wordt eerst zonder fiscale gevolgen afgestempeld van commerciële waarde naar de fiscale balanswaarde. Met het afstempelen geeft je dus een deel van de pensioenaanspraak prijs, namelijk het verschil tussen de commerciële en fiscale waarde van de aanspraak. Zonder fiscale gevolgen wil zeggen dat jouw bv over het bedrag dat je prijsgeeft, geen loonheffingen hoeft in te houden en te betalen. De afgestempelde pensioenaanspraak wordt vervolgens omgezet in een oudedagsverplichting die zichtbaar is op de balans van de bv.
Let op! Omzetten van pensioen in eigen beheer naar een oudedagsverplichting kan tot uiterlijk 31 december 2019.
Met de oudedagsverplichting hou je het geld en de aanspraak voor de oude dag nog binnen de bv. Na de omzetting kan je de oudedagsverplichting, op de jaarlijkse oprenting na, echter niet meer verder aanvullen. Doordat de rente op sparen momenteel erg laag is, zal de oudedagsverplichting met de jaarlijkse oprenting niet hard groeien. Het is dan ook onzeker hoe groot het bedrag is dat je straks aan oudedagsuitkeringen zult gaan ontvangen vanuit de bv.
Oudedagsuitkeringen
Bij het bereiken van de pensioendatum (de AOW-leeftijd), ontvang je vanuit de bv twintig jaar lang oudedagsuitkeringen. Belastingheffing vindt pas plaats in die uitkeringsfase. Gaan de uitkeringen eerder in dan de AOW-gerechtigde leeftijd (maximaal vijf jaar vóór die leeftijd), dan moet deze twintigjaarstermijn worden verlengd met die extra jaren.
Let op! Mocht je onverhoopt komen te overlijden nadat je het pensioen in eigen beheer hebt omgezet in een oudedagsverplichting, dan ontvangen de erfgenamen vanaf dat moment twintig jaar lang oudedagsuitkeringen. De erfgenamen mogen er ook voor kiezen de oudedagsverplichting te gebruiken voor de aankoop van een lijfrenteproduct.
Ook als je de AOW-gerechtigde leeftijd nu al hebt bereikt, mag je het pensioen in eigen beheer omzetten in een oudedagsverplichting. De oudedagsuitkeringen moeten dan wel ingaan direct na het omzetten van de pensioenaanspraak. Dat geldt ook als je aanvankelijk de pensioeningangsdatum voor het ouderdomspensioen had uitgesteld tot bijvoorbeeld de 70-jarige leeftijd.
Belangrijke mogelijkheden
Na omzetting van de fiscale pensioenaanspraak in een oudedagsverplichting, heb je nog een aantal mogelijkheden. Je mag de oudedagsverplichting namelijk ook afkopen of gebruiken voor een lijfrente bij een bancaire instelling of een verzekeringsmaatschappij.
Afkopen
In 2017, 2018 of 2019 is het mogelijk om het pensioen in eigen beheer na afstempeling af te kopen. Afhankelijk van het moment waarop de afkoop plaatsvindt, profiteer je van een belastingkorting. Die korting bedroeg in 2017 34,5%. In 2018 is dit 25% en in 2019 bedraagt de belastingkorting 19,5%. Die mogelijkheid van afkoop met een korting is er ook als je de fiscale pensioenaanspraak al hebt omgezet in een oudedagsverplichting.
Let op! Na 2019 ben je bij afkoop over de volledige oudedagsverplichting loonbelasting en revisierente verschuldigd.
Afkoop met een belastingkorting klinkt aantrekkelijk, maar is dat niet altijd. Bovendien moet nog steeds over een fors bedrag direct belasting worden betaald en dat geld is misschien niet beschikbaar.
Let op! Het kabinet is van plan om in 2019 het aantal belastingschijven en de tarieven in de inkomstenbelasting te verlagen. Afhankelijk van jouw situatie kan het daarom wellicht voordeliger zijn om toch niet tot afkoop over te gaan. Laat je hierover goed informeren.
Lijfrente
Je mag de oudedagsverplichting ook gebruiken voor een lijfrente bij een bancaire instelling of een verzekeringsmaatschappij. Deze omzetting van een oudedagsverplichting naar een lijfrente kan op ieder gewenst moment, dus ook wanneer je al oudedagsuitkeringen hebt ontvangen. In dat laatste geval gelden wel enkele aanvullende voorwaarden.
Let op! Zet je de oudedagsverplichting om in een lijfrente, dan moet je wel voldoen aan de voorwaarden die gelden voor een lijfrente.
Tip: breng je de oudedagsverplichting geheel of gedeeltelijk onder in een lijfrente, dan heb je qua uitkeringsduur meer mogelijkheden dan de vaste twintig jaar die geldt bij de oudedagsverplichting. Afhankelijk van de door jou gekozen lijfrentevorm gelden andere uitkeringstermijnen en dat geeft je iets meer speelruimte.
De partner
Voor het afstempelen van het pensioen in eigen beheer en de omzetting in een oudedagsverplichting, is de toestemming van de partner vereist. Omdat dit ook gevolgen heeft voor zijn of haar (nabestaanden)pensioenrechten, moet de partner – en eventueel ook de ex-partner – schriftelijk instemmen met jouw keuze. Ook de partner zal hierover moeten worden geadviseerd. Het verdient de voorkeur dat dit door een andere adviseur gebeurt dan de eigen adviseur. Om mogelijke problemen in de toekomst te voorkomen, zijn goede afspraken noodzakelijk.
Omdat jouw partner ook een deel van zijn of haar pensioenrechten verliest, moet ook worden nagedacht over een mogelijke compensatie hiervoor. Afhankelijk van het huwelijksgoederenregime (gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden) is een passende compensatie zelfs geboden, omdat anders sprake kan zijn van een (belaste) schenking.
Let op! Of en hoe hoog een eventuele compensatie aan de partner moet zijn, hangt af van jouw persoonlijke situatie. Gangbare regels zijn hiervoor niet te geven. Voor een passende compensatie is directe betaling echter niet vereist.
Informatieplicht
Binnen één maand na het tijdstip van omzetting van de fiscale pensioenaanspraak in een oudedagsverplichting, moet je de Belastingdienst hiervan op de hoogte brengen. Dat kan alleen met een speciaal informatieformulier dat te downloaden is van de website van de Belastingdienst. Op dit formulier moet je diverse gegevens invullen, zoals: persoonsgegevens, gegevens van de bv, de datum van omzetting, de fiscale (balans)waarde van de pensioenaanspraak op 1 januari 2015 en 31 december 2015 en de commerciële en fiscale (balans)waarde op de datum van omzetting. Omdat je kiest voor omzetting in een oudedagsverplichting, moet je op het formulier ook aangeven of je samen met de partner afspraken hebt gemaakt over de verdeling van deze verplichting voor het geval je gaat scheiden.
Let op! Je moet binnen één maand na het tijdstip van omzetting van het pensioen in eigen beheer aan de informatieplicht voldoen. Anders beschouwt de Belastingdienst de pensioenaanspraak als 'onzuiver'. In dat geval moet je per direct loonbelasting betalen over de commerciële waarde van de gehele pensioenaanspraak en ben je ook nog eens 20% revisierente verschuldigd.
Heeft jouw partner recht op een deel van het in eigen beheer opgebouwde pensioen, dan moet ook hij of zij het informatieformulier ondertekenen. De partner geeft de Belastingdienst daarmee te kennen schriftelijk in te stemmen met de keuze voor omzetting van de fiscale pensioenaanspraak in een oudedagsverplichting. Ook een eventuele ex-partner, die nog steeds recht heeft op een deel van de pensioenaanspraak, zal het informatieformulier moeten tekenen. Er moet per (ex-)partner een formulier worden ingevuld.
Let op! Kan of wil de (ex-)partner het informatieformulier niet ondertekenen, dan blijft de pensioenverplichting premievrij op de balans van de bv staan. Omzetting, maar ook afkoop, is in dat geval niet mogelijk.
Goed advies noodzakelijk
De oudedagsverplichting in de bv is een heel nieuwe faciliteit voor de dga. Nog niet alles is even duidelijk. Laat je daarom goed adviseren, zodat je weloverwogen kunt kiezen voor dit oudedagspotje binnen de bv. Omdat je dit ‘potje’ voor de oude dag niet verder kunt aanvullen, zal je ook moeten nadenken over eventuele alternatieven voor een onbezorgde financiële toekomst. Een advies op maat is dan ook geen overbodige luxe.