De bv is in het mkb een populaire rechtsvorm, veelal vanwege fiscale motieven. Wat zijn deze fiscale motieven? Welke voor- en nadelen kleven er aan een dergelijke overstap en welke aspecten komen er nog meer bij kijken?
Winst belast in de bv
In de bv betaal je vennootschapsbelasting over kort gezegd de behaalde winst. Over de eerste € 200.000 winst betaal je 20%, over het meerdere 25%. Pas als de bv de winst die na belasting resteert, uitdeelt aan de directeur-grootaandeelhouder (dga), moet over de uitgedeelde winst nogmaals 25% belasting worden betaald. Daardoor wordt de totale winst belast tegen 40% tot 43,75%. Je bereikt dit tarief dus pas na uitdeling van de winst. Dit betekent dat het aantrekkelijk is om in de bv winst op te potten en dit pas uit te delen zodra je het als aandeelhouder nodig hebt. Op die manier heb je renteloos uitstel van belastingbetaling! Bij verkoop van de bv betaal je op zijn laatst uiteindelijk belasting over opgepotte winsten.
Let op! Het oppotten van winst levert niet altijd een liquiditeitsvoordeel op en is niet altijd optimaal. Afhankelijk van de situatie kan het fiscaal voordeliger zijn om overtollige liquide middelen naar privé te halen.
Winst belast in de IB-onderneming
Heb je geen bv maar een eenmanszaak, maatschap of vof, dan betaal je over de winst het progressieve tarief van de inkomstenbelasting. Onbelast oppotten van winst is dus niet mogelijk. Je hebt wel recht op een aantal ondernemersfaciliteiten, die de belastingdruk beperken. De belangrijkste is de zelfstandigenaftrek van € 7.280 per jaar. Hiervoor is vereist dat je minstens 1.225 uur per jaar besteedt aan werkzaamheden voor jouw bedrijf én dat dit meer dan de helft van het aantal werkzame uren is. Dit wordt het urencriterium genoemd. Deze laatste eis geldt niet voor starters. Een andere belangrijke faciliteit is de mkb-winstvrijstelling van 14%. Hierdoor blijft 14% van de winst onbelast en is 14% van een eventueel verlies niet aftrekbaar. Door de mkb-winstvrijstelling betaal je maximaal 44,677% belasting over de behaalde winst, verminderd met de ondernemersfaciliteiten (51,95% belasting over 86% van de winst).
Aandachtspunten
Dga is werknemer
Anders dan de zelfstandig ondernemer ziet de fiscus de dga als werknemer. Hij kan daarom in beginsel ook profiteren van de regelingen die ook voor ’normale’ werknemers gelden.
Let op! Dit betreft met name kostenvergoedingen en het gebruik van de werkkostenregeling. Volgens deze regeling kan 1,2% van de totale fiscale loonsom besteed worden aan belastingvrije vergoedingen en verstrekkingen, dus ook aan de dga, mits dit gebruikelijk is.
Gebruikelijk loon
Heb je een bv, dan ben je als dga verplicht een minimumbedrag aan salaris uit de bv op te nemen. Dit zogenaamde 'gebruikelijk loon' is 75% van het loon van de dienstbetrekking die het meest vergelijkbaar is met die van jou als dga. Of het loon van de meest verdienende werknemer in jouw bedrijf, als dat meer is. Het gebruikelijk loon moet echter in 2018 minstens € 45.000 bedragen. Het gebruikelijk loon wordt belast in box 1, dus progressief.
Let op! Hoe meer gebruikelijk loon je opneemt dan wel op moet nemen, hoe minder je profiteert van het lage tarief van de vennootschapsbelasting.
Tip: voor dga's van innovatieve startups geldt een lagere loonverplichting. Zij mogen zichzelf in de eerste drie jaar na de start van de onderneming het wettelijk minimumloon toekennen in plaats van het minimale gebruikelijke loon van € 45.000. Een innovatieve startup is een bedrijf dat speur- en ontwikkelingswerk verricht en binnen de WBSO (S&O-afdrachtvermindering) als starter is aangemerkt. De lagere loonverplichting is vanaf 2017 wettelijk geregeld.
Aansprakelijkheid
Een voordeel van de bv is dat de aansprakelijkheid van de dga beperkt is tot het in de bv geïnvesteerde bedrag, oftewel de waarde van de aandelen. Formeel is de dga dus niet aansprakelijk voor de schulden van de bv, tenzij sprake is van wanbeleid. In de praktijk komt het echter voor dat banken, bij het verstrekken van een financiering voor de bv, eisen dat de dga in privé mee tekent. Wanneer de bv haar schulden niet meer kan betalen, worden deze dan toch verhaald op het privévermogen van de dga.
Verzekeringsaspecten
Anders dan een gewone werknemer, is de dga in de regel niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen. Wanneer geen sprake is van ondergeschiktheid, een gezagsverhouding ontbreekt en de dga niet tegen zijn wil ontslagen kan worden, is er geen sprake van premieplicht. In dat geval zal hij zich dus zelf dienen te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid en werkloosheid, hoewel dit laatste vrij moeilijk is. De dga is wel verzekerd voor de zorgverzekeringswet (Zvw) en moet hiervoor, net als de zelfstandig ondernemer, zelf de premies betalen. Voor 2018 is de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw vastgesteld op 5,65% van het premieplichtig inkomen, tot een maximum inkomen van € 54.614. De maximale inkomensafhankelijke bijdrage Zvw komt daardoor op € 3.085. Deze bijdrage geldt zowel voor de zelfstandig ondernemer als de dga.
Oudedagsvoorziening
Sinds enige tijd zijn de maximaal aftrekbare bedragen voor het opbouwen van een oudedagsvoorziening beperkt. De ondernemer in de inkomstenbelasting en de dga kunnen hier allebei door worden getroffen. Het uitgangspunt is immers dat een maximaal pensioengevend salaris niet meer dan € 105.075 (2018) mag bedragen. Wil je meer pensioen opbouwen, dan is dit niet meer fiscaal gefaciliteerd.
Tot 2017 kon een dga in de bv nog eigen pensioen opbouwen, ook wel pensioenopbouw in eigen beheer genoemd. Dit kan vanaf 2017 niet meer. Je hebt nog wel de mogelijkheid om het opgebouwde pensioen met een kortingsregeling in de jaren 2018 of 2019 af te kopen, om zo de in eigen beheer opgebouwde pensioenaanspraak (tegen de fiscale waarde op de balans) vrij te maken. Je mag er ook voor kiezen de in eigen beheer opgebouwde pensioenrechten tegen de fiscale balanswaarde om te zetten in een oudedagsverplichting, zoals een lijfrente. Het pensioen in eigen beheer intact laten behoort ook tot de mogelijkheden, maar een verdere opbouw is er niet meer bij.
Wanneer overstappen?
De vraag wanneer je er als mkb-ondernemer verstandig aan doet om over te stappen naar de bv, is niet eenduidig te beantwoorden en hangt af van bepaalde individuele factoren. In het algemeen kan wel worden gesteld dat de overstap pas aantrekkelijk wordt in situaties waarbij een fors deel van de winst niet direct consumptief door de eigenaar-ondernemer wordt gebruikt. Het verdient dan vanuit fiscaal oogpunt veruit de voorkeur via de bv deze winst onbelast als reserves op te potten. De winst kan dan op een later tijdstip worden gebruikt voor bijvoorbeeld investeringen, een grote privé-aankoop of om op een eerder tijdstip te stoppen met werken.
Tip: hoewel individuele factoren bepalend zijn, kan gesteld worden dat in veel situaties het verstandig is bij een structurele winst vanaf ongeveer € 150.000 de overstap naar een bv te overwegen.
Hoeveel scheelt dat nu?
Cijfervoorbeeld: bij een winst van € 200.000 breng je in de inkomstenbelasting eerst de zelfstandigenaftrek en mkb-winstvrijstelling in mindering, € 7.280 respectievelijk € 26.981. Je betaalt dus over € 165.739 belasting. Dit is € 77.631.
In de bv verminder je de winst van € 200.000 eerst met jouw gebruikelijk loon. Dit stellen we op € 45.000. Hierover betaal je als dga € 13.583 inkomstenbelasting. Over het restant betaalt de bv 20% vennootschapsbelasting, ofwel € 31.000. Deelt de bv de rest van de winst van € 124.000 uit aan jou als dga, dan betaal je hierover nog eens 25% belasting, ofwel € 31.000. In totaal betalen in dit voorbeeld jij en de bv samen dus € 75.583 aan belasting als de winst direct wordt uitgedeeld. Iets minder dus dan in de inkomstenbelasting.
Geruisloos doorschuiven
Als je wilt overstappen van een onderneming in de inkomstenbelasting naar een bv, dien je in beginsel met de fiscus af te rekenen over de opgebouwde reserves. Zo kan bijvoorbeeld de boekwaarde van jouw pand lager zijn dan de werkelijke waarde. Er bestaat een mogelijkheid om niet af te rekenen maar 'geruisloos' door te schuiven. Hieraan is de voorwaarde verbonden dat de bv met dezelfde boekwaarden verder gaat als waarmee de onderneming in de inkomstenbelasting stopte. Een nadeel hiervan is dat de bv geen investeringsaftrek kan claimen en ook over lagere bedragen af kan schrijven. Het is dan ook helemaal afhankelijk van jouw situatie of geruisloos doorschuiven voor jou voordeliger is of niet.
Let op! Bij geruisloos doorschuiven moet op termijn, bij verkoop van de bv, in principe nog wel over de opgebouwde reserves afgerekend worden. Tenzij jouw opvolger en jij ook dan weer besluiten om geruisloos door te schuiven. Op deze manier kan de belastingclaim (eindeloos) worden uitgesteld. Geruisloos doorschuiven is echter niet altijd mogelijk, dan wel aantrekkelijk.
Toekomstbeeld
In het Regeerakkoord is bepaald dat het kabinet vanaf 2019 de tarieven in de vennootschapsbelasting verlaagt. In drie jaar worden de huidige tarieven van 20% en 25% verlaagd naar 16% en 21% in 2021. De tarieven in box 2 worden juist verhoogd naar 27,3% in 2020 en 28,5% vanaf 2021 met het oog op het ‘globaal evenwicht’ met ondernemers in de inkomstenbelasting. Er zijn daarnaast ook lastenverzwaringen aangekondigd, zoals een verminderde afschrijving op bedrijfsgebouwen voor bv's, alsmede generieke lastenverlichtende maatregelen. De effecten van deze combinatie aan maatregelen zijn per individuele situatie verschillend. Ook zijn deze plannen nog niet aanvaard door het parlement en dus nog niet zeker.
In deze advieswijzer hebben wij de belangrijkste aspecten van de overstap naar een bv op een rij gezet. Het is echter onmogelijk om in deze vorm alle aspecten voldoende te belichten. Overweeg je de overstap naar een bv, neem dan contact met ons op.